Τι είναι η μελατονίνη (melatonin) ;
H ορμόνη μελατονίνη δημιουργείτο στην επίφυση του εγκεφάλου μας (αδένας στο πίσω μέρος του εγκέφαλου). Βρίσκεται επίσης και σε ορισμένα τρόφιμα, συμπεριλαμβανομένων των κρεάτων, των φρούτων, των λαχανικών και των σπόρων. Η μελατονίνη σχηματίζεται φυσιολογικά στο σώμα, ωστόσο δημιουργείται και συνθετικά, έτσι ώστε να μπορεί να ληφθεί ως φάρμακο ή ως συμπλήρωμα και να απορροφηθεί απευθείας από τον οργανισμό μας, κυρίως για προβλήματα που σχετίζονται με τον ύπνο.
Πότε χρειαζόμαστε συμπλήρωση μελατονίνης;
Στη μορφή των χαπιών, τα συμπληρώματα μελατονίνης χρησιμοποιούνται για το φυσικό ρολόι του σώματος μας, το όποιο σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να παρουσιάσει πρόβλημα και να μη μπορεί να κοιμηθεί. Τα χάπια αυτά μπορούν να συμβάλουν στην προσαρμογή και στη ρύθμιση της διαδικασίας του ύπνου ενός ατόμου, πχ όταν κάποιο άτομο έχει αναστατωθεί (στρες) από την καθυστέρηση του αεροπλάνου ή πχ από τις συνεχείς αλλαγές που προκύπτουν στο χώρο της καθημερινής εργασίας του.Η μελατονίνη μπορεί να συνταγο-γραφηθεί για προβλήματα ύπνου, συμπεριλαμβανομένης και της αϋπνίας, του συνδρόμου της καθυστερημένης φάσης του ύπνου (DSPS) και την ταχεία κίνηση των ματιών κατά τη διάρκεια του ύπνου (RBD).Σε άλλες περιπτώσεις, τα χάπια μελατονίνης χρησιμοποιούνται για να βοηθήσουν στην απώλεια του ύπνου ενός ατόμου, που προκαλείται από την ασθένεια της έλλειψης προσοχής (ADHD) ή άλλων αναπτυξιακών διαταραχών, όπως ο αυτισμός και η εγκεφαλική παράλυση.Τα χάπια μελατονίνης συνήθως συνταγο-γραφούνται, ως συμπλήρωμα διατροφής, στις πιο μικρές ημέρες των χειμερινών μηνών, όπου το μυαλό και το σώμα μας έχει περισσότερες πιθανότητες να αποσταθεροποιηθεί. Δίνεται επίσης σε άτομα που μόλις έχουν βγει από κάποια χειρουργική επέμβαση, έτσι ώστε να βοηθήσουν τον οργανισμό τους να ρυθμίσει ξανά σωστά τη διαδικασία του ύπνου, αφού υπάρχουν πιθανότητες να έχει αποσταθεροποιηθεί μετά από την αναισθησία που είχαν υποστεί κατά τη διάρκεια της επέμβασης.
Άλλες χρήσεις των χαπιών μελατονίνης, αφορούν τα άτομα που πάσχουν από Αλτσχάιμερ, διπολική διαταραχή, καρκίνο και αναισθησία.
Επίσης άνθρωποι με προβλήματα όραση, μην μπορώντας να μετρήσουν τους κύκλους της ημέρας και της νύχτας, μπορούν να επωφεληθούν από τη μελατονίνη και σταθεροποιήσουν τη διαδικασία του ύπνου τους.
Πώς λειτουργούν τα χάπια μελατονίνης;
Τα χάπια μελατονίνης απορροφώνται φυσικά από τον οργανισμό μας . Επίσης, μπορεί να χορηγηθούν στο δέρμα μας για την προστασία του από τον ήλιο ή να χορηγηθούν υπό τη μορφή ένεσης σαν μέρος θεραπείας του καρκίνου.Η μελατονίνη παράγεται από το σώμα μας στο σκοτάδι, καθώς το σώμα μας προετοιμάζεται για τη διαδικασία του ύπνου. Αντιθέτως, η παραγωγή μελατονίνης μειώνεται στο φως, καθώς το σώμα μας προετοιμάζεται για να ξυπνήσει. Οι άνθρωποι που υποφέρουν από κάποια από τις προαναφερθέντες διαταραχές ύπνου, ενδέχεται ως αποτέλεσμα αυτών των διαταραχών ο οργανισμός τους να παράγει λιγότερη μελατονίνη από το κανονικό. Αυτό είναι το σημείο, όπου τα συμπληρώματα μελατονίνης μπορούν να βοηθήσουν το σώμα μας να δημιουργήσει τις κατάλληλες συνθήκες για να κοιμηθεί.
Τα χάπια μελατονίνης έχουν αποτελέσματα;
Ο ύπνος είναι απαραίτητος για την αποθεραπεία και την ανάπτυξη, ειδικά όταν ασκούμαστε τακτικά ή προσπαθούμε να δημιουργήσουμε μυϊκή μάζα. Η μελατονίνη έχει αποδειχθεί ότι βοηθά στη δημιουργία του ύπνου, έτσι σε κάποιο βαθμό, ναι, δουλεύουν. Αλλά δεν παρέχουν την εγγύηση για μια πλήρης και υγιής ανάπαυση κατά τη διάρκεια της νύχτας. Εάν, για παράδειγμα, είστε εξαντλημένος από μια νυχτερινή εργασία μεγάλης διάρκειας ή από κάποια αεροπορική πτήση που σας καθυστέρησε και σας έχει κρατήσει για αρκετή ώρα ξύπνιο, και όταν φτάνει η ώρα να πάτε να κοιμηθείτε δεν τα καταφέρνετε, επειδή ο οργανισμός σας δεν έχει συνηθίσει να κοιμάται τις συγκεκριμένες ώρες, τότε τα χάπια της μελατονίνης θα μπορούν να σας βοηθήσουν.Παρόλα αυτά τα χάπια μελατονίνης δεν είναι χάπια ύπνου. Τα χάπια αυτά δεν πρόκειται να σας κοιμίσουν ότι ώρα εσείς θελήσετε. Πχ εάν είστε ήδη ξεκουρασμένος και περπατάτε τριγύρω, και αποφασίσετε να πάρετε τα χάπια μελατονίνης, αυτά δεν πρόκειται να σας κάνουν να κοιμηθείτε για 8 ώρες, έως ότου να σηκωθείτε ξανά από το κρεβάτι σας.Πόσα χάπια μελατονίνης μπορώ να πάρω;
Για όσους σκέφτονται να πάρουν χάπια μελατονίνης, λόγω προβλημάτων που έχουν στον ύπνο τους, συνιστάται η καθημερινή κατανάλωση μιας μικρής δόσης των 0,3 έως 5 mg, για διάστημα 1 έως 9 μηνών, αλλά μια καθημερινή κατανάλωση της τάξεως των 2 έως 12 mg, για διάστημα το πολύ 4 εβδομάδων - έχει αποδειχθεί πιο αποτελεσματικό στην πλειονότητα των περιπτώσεων με προβλήματα ύπνου.Συνιστάται όμως, να μιλήσετε με έναν γιατρό πριν αποφασίσετε να πάρετε χάπια μελατονίνης. Τα προβλήματα στον ύπνο, μπορεί να έχουν προκληθεί από πολλά και διάφορα πράγματα, όπως πχ προβλήματα ψυχικής υγείας ή ακόμα και από περιπτώσεις δίαιτας και σωματικής άσκησης. Σε πιο μακροχρόνιες περιπτώσεις προβλημάτων στον ύπνο, αρχικά μπορεί να χρειαστούν άλλες φυσικές θεραπείες, που συμπεριλαμβάνουν αλλαγές στον τρόπο ζωής σας και στη φυσική σας κατάσταση.Είναι τα χάπια μελατονίνης ασφαλή;
Τα χάπια μελατονίνης θεωρούνται γενικά ασφαλή σε μικρές δόσεις, παρόλο που τα παιδιά και οι έγκυες γυναίκες δεν συνιστάται να τα παίρνουν.Δεν υπάρχουν στοιχεία που να δείχνουν ότι τα χάπια μελατονίνης μπορούν να προκαλέσουν σοβαρές ή θανατηφόρες παρενέργειες, αλλά όπως συμβαίνει με όλες τις ορμόνες, μπορεί να έχουν σημαντικά αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία μας.Ποιες είναι οι παρενέργειες από την επιπλέον χορήγηση μελατονίνης;
Μερικές από τις παρενέργειες της μελατονίνης, είναι η γενική κούραση και η υπνηλία, που σημαίνει ότι δε θα πρέπει να τα πάρετε, εφόσον έχετε σκοπό να οδηγήσετε ή να χρησιμοποιήσετε κάποιου είδους μηχάνημα χειρωνακτικής εργασίας (λόγω πιθανότητας τραυματισμού). Μπορεί να παρουσιαστούν αλλαγές στην αρτηριακή σας πίεση, να αισθανθείτε λιποθυμία και να έχετε χαμηλότερη θερμοκρασία σώματος από το κανονικό. Σε μερικές περιπτώσεις, οι άνθρωποι που παίρνουν μελατονίνη βιώνουν τα λεγόμενα «ζωντανά όνειρα», το φαινόμενο αυτό που κοιμούνται και όταν ξυπνήσουν νιώθουν εντελώς άτονοι, σαν να έχουν κοιμηθεί πάρα πολύ βαθειά για μεγάλο χρονικό διάστημα, αφήνοντας τους έντονα το αίσθημα του λήθαργου, ακόμα και όταν έχουν σηκωθεί από το κρεβάτι.
Τα άρθρα μας προορίζονται για εκπαιδευτικούς και πληροφοριακούς σκοπούς και δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται ως ιατρικές συμβουλές. Για οποιαδήποτε διευκρίνηση, είτε αλλαγές στο διατροφικό σας πρόγραμμα είτε λήψη οποιουδήποτε συμπληρώματος διατροφής, συμβουλευτείτε τον προσωπικό σας επαγγελματία διατροφολόγο ή γιατρό.
