Η νηστεία ενισχύει τον μεταβολισμό; Μύθος ή Αλήθεια;

Άμα στόχος σας είναι η απώλεια βάρους, τότε σίγουρα θα έχετε ακούσει ότι είτε η νηστεία είτε η διαλειμματική νηστεία βοηθάει, με παραλλαγές όπως το 5:2 και το 16:8 να γίνονται ολοένα και πιο δημοφιλείς. Ωστόσο, πρόσφατες έρευνες υποδεικνύουν ότι η νηστεία θα μπορούσε επίσης να είναι αυξήσει τον μεταβολικό σας ρυθμό, να ενισχύσει την παραγωγή αντιοξειδωτικών, καθώς ακόμη και να βοηθήσει να αντιστραφούν κάποια σημάδια γήρανσης.

Ωστόσο πριν ξεκινήσετε για μια πολύ μακριά περίοδο πείνας - κάτι το οποίο σίγουρα δεν συνιστούμε - ίσως θα θέλετε πρώτα να μάθετε πώς ακριβώς λειτουργεί αυτή η μορφή διατροφής.

Η μελέτη

Η έρευνα αυτή πραγματοποιήθηκε στο Ινστιτούτο Επιστημών και Τεχνολογίας του Οκινάουα (OIST) και το Πανεπιστήμιο του Κιότο. Για να ερευνήσουν τα αποτελέσματα της διαλειμματικής νηστείας στο σώμα, 4 εθελοντές έμειναν νηστικοί για 58 ώρες.

Κατά τη διάρκεια αυτού του χρόνου, ελήφθησαν δείγματα αίματος από τους εθελοντές και παρατηρήθηκε πως 44 μεταβολίτες (συμπεριλαμβανομένων των 30 που δεν είχαν αναγνωριστεί ξανά στο παρελθόν) αύξησαν τον αριθμό τους έως και 60 φορές. Οι μεταβολίτες είναι ένα υποπροϊόν των χημικών διεργασιών που μας δίνουν ενέργεια και μας βοηθούν στην ανάπτυξη.¹ Οι ερευνητές παρακολούθησαν τα μεταβαλλόμενα επίπεδα αυτών των μεταβολιτών με ανάλυση του αίματος, του πλάσματος και των ερυθρών αιμοσφαιρίων.

Διαπιστώθηκε ότι οι μεταβολίτες αυξήθηκαν σε ποσότητα όταν ένα άτομο νηστεύει - αυτές οι ουσίες έχουν συνδεθεί με διάφορα οφέλη για την υγεία, όπως ο αυξημένος μεταβολικός ρυθμός των κυττάρων του σώματος.

Τι συμβαίνει κατά την διάρκεια της νηστείας;

Κανονικά χρησιμοποιείτε υδατάνθρακες σαν πηγή ενέργειας για να τροφοδοτήσετε το σώμα σας. Ωστόσο, όταν νηστεύετε, το σώμα σας πρέπει να ψάξει για μια εναλλακτική πηγή ενέργειας. Όταν συμβεί αυτό, πολύ συχνά θα χρησιμοποιεί τα αμινοξέα - τα δομικά στοιχεία των πρωτεϊνών.

Οι επιστήμονες βρήκαν στοιχεία για τη χρήση αμινοξέων για την παραγωγή ενέργειας στο αίμα, αξιολογώντας τα επίπεδα ορισμένων μεταβολιτών για την διαδικασία, όπως τα συστατικά Carnitines και butyrate. Αυτή ήταν ένα προβλεπόμενο αποτέλεσμα από το πείραμα, αλλά οι επιστήμονες αναγνώρισαν επίσης και άλλες μεταβολικές αλλαγές που ήταν λιγότερο αναμενόμενες.

Oφέλη της νηστείας

Χωρίς οι ερευνητές να το περιμένουν, ανακάλυψαν επίσης προϊόντα (ή μεταβολίτες) από τον κύκλο του κιτρικού οξέος. Ο κύκλος του κιτρικού οξέος είναι μια διαδικασία που συμβαίνει στα μιτοχόνδρια (οι γεννήτριες ενέργειας των κυττάρων) και χρησιμοποιείται για την απελευθέρωση της αποθηκευμένης ενέργειας.

Η μεγάλη αύξηση στην παραγωγή αυτών των μεταβολιτών δείχνει πως τα κύτταρα αύξησαν πολύ την  δράση τους κατά τη διάρκεια της περιόδου νηστείας, το οποίο μεταφράζεται σε αυξημένο μεταβολικό ρυθμό του σώματος.

Μια άλλη εκπληκτική ανακάλυψη ήταν τα αυξημένα επίπεδα δύο χημικών ουσιών που συνδέονται με τη σύνθεση πρωτεϊνών και την ανάπτυξη των γονιδίων. Τα συστατικά purine και pyrimidine δεν έχουν συνδεθεί με τη νηστεία στο παρελθόν, αλλά αυτά τα ευρήματα δείχνουν ότι η νηστεία θα μπορούσε να κάνει τα κύτταρα να αλλάξουν τους τύπους και τις ποσότητες πρωτεΐνης που παράγονται για να λειτουργήσουν.

Αντιγηραντικά οφέλη

Τα αυξημένα επίπεδα των συστατικών Purine και Pyrimidines προκαλούν επίσης την αύξηση των επιπέδων αντιοξειδωτικών στο αίμα όπως τα ergothioneine και carnosine.  Τα αντιοξειδωτικά είναι ενώσεις που καθυστερούν η ακόμα και σταματούν τις ζημιές και τις βλάβες στα κύτταρα, έτσι αυτά είναι ευχάριστα νέα για την μείωση των σημαδιών της γήρανσης².

Καθώς μεγαλώνετε σε ηλικία, οι μεταβολίτες λευκίνη, ισολευκίνη και οφθαλμικό οξύ παράγονται σε ολοένα και μικρότερες ποσότητες. Ωστόσο, όταν νηστεύετε, τα επίπεδα αυτών των μεταβολιτών αυξάνονται, γεγονός που δείχνει πως η νηστεία θα μπορούσε να επιβραδύνει τη διαδικασία της γήρανσης. Ο πρώτος συγγραφέας του εγγράφου, Δρ Takayuki Teruya, εξηγεί: "Αυτοί είναι πολύ σημαντικοί μεταβολίτες για τη διατήρηση της μυϊκής και αντιοξειδωτικής δραστηριότητας, αντίστοιχα".

Αυτό θα μπορούσε να σημαίνει ότι η νηστεία θα μπορούσε ενδεχομένως να έχει ένα αναζωογονητικό αποτέλεσμα για την ανάπτυξη μυϊκής μάζας, καθώς και άλλα θετικά οφέλη για την υγεία σας που δεν ήταν γνωστές στο παρελθόν.

Τι μας περιμένει στο μέλλον;

Αυτή η νέα και απροσδόκητη ανακάλυψη σημαίνει ότι θα χρειαστεί περισσότερη έρευνα στο συγκεκριμένο πεδίο, οπότε συνεχίσουμε να παρακολουθούμε τον χώρο για περαιτέρω εξελίξεις.

Το επόμενο στάδιο της έρευνας θα είναι η αύξηση του αριθμού των συμμετεχόντων στη μελέτη για να διαπιστωθεί άμα τα ίδια αποτελέσματα θα συνεχίζουν να εμφανίζονται σε ακόμα μεγαλύτερο μέγεθος δείγματος.

Υπάρχει επίσης μεγάλο ενδιαφέρον να δούμε αν αυτά τα ευεργετικά μεταβολικά αποτελέσματα μπορούν να αξιοποιηθούν, που σημαίνει απώλεια βάρους χωρίς περιορισμό στις θερμίδες.

Συνοπτικά

Θα μπορούσε αυτό να είναι το τέλος του δράματος της δίαιτας; Ωστόσο το να μείνετε νηστικοί για 58 ώρες μας φαίνεται λίγο ακραίο.  Αυτή η συναρπαστική ανακάλυψη μεταβολιτών και αντιοξειδωτικών μπορεί να σημαίνει ότι η νηστεία έχει πρωτοφανείς αντιγηραντικές και μεταβολικές  επιδράσεις στο σώμα.Όπως συμβαίνει με οποιαδήποτε ανακάλυψη, απαιτείται περισσότερη έρευνα για την ανάπτυξη στοιχείων και να αξιοποιηθούν σωστά τα οφέλη της νηστείας. Αλλά για τώρα μένουμε με την ελπίδα του αυξημένου μεταβολισμού και της αιώνιας νεότητας.