Εκδυστερόνη τι είναι;
Τα εκδυστεροειδή είναι μια ομάδα ουσιών που έχουν ίδια στερεοδομή με αυτή των ανδρογόνων. Έχουν μελετηθεί εκτενώς σε ό,τι αφορά τη λειτουργία τους στα φυτά και τα έντομα, κατά τη διαδικασία αποκάλυψης του κελύφου τους- την έκδυση. Τα πιο δημοφιλή εκδυστεροειδή είναι τέσσερα: εκδυσόνη, εκδυστερόνη, τουρκεστερόνη και 20-υδροξυεκδυσόνη. Οι ιδιότητές τους είναι κοινές, με τις διαφορές τους να εντοπίζονται, σε μικρό βαθμό, στο μέγεθος της δράσης τους.
Είναι όμως το συμπλήρωμα που μπορεί να έχει οφέλη στο χώρο του fitness;Οφέλη της εκδυστερόνης για τους μύες
Τι έδειξαν οι έρευνες;Η αλήθεια είναι πως δεν υπάρχουν αυτή τη στιγμή έρευνες σε ανθρώπους. Τα όποια αποτελέσματα και συμπεράσματα έχουμε για την εκδυστερόνη έρχονται με τη μορφή μελετών σε μορφή “in vitro” (σε πειραματικές διατάξεις εργαστηρίου) και σε θηλαστικά. Ερευνητές από το Rutgers University του New Jersey, χορήγησαν διάφορα εκδυστεροειδή σε μυϊκά κύτταρά ποντικιού και ανθρώπου(myotubes), υπό συνθήκες in vitro. Παρατήρησαν πως τα πιο “ισχυρά” ήταν η 20-υδροξυεκσυδόνη και η τουρκεστερόνη. Για αυτά τα δύο, η πρωτεϊνοσύνθεση σε σχέση με ένα ανέπαφο μυϊκό κύτταρο σημείωσε 120% αύξηση, όταν η συγκέντρωση των παραπάνω εκδυστεροειδών έφτασε επίπεδα 0,1μM έως 10μΜ. [1]
Έρευνα 1 Οι ίδιοι ερευνητές, ξανά σε μυϊκό κύτταρο ποντικιού μόνο την 20-υδροξυεκσυδόνη. Παρατήρησαν δραματική αύξηση στα επίπεδα του ενδοκυτταρικού ασβεστίου, ακολουθούμενη από αυξημένη ενεργοποίηση της πρωτεϊνικής κινάσης Β(Akt) και αυξημένη πρωτεϊνοσύνθεση. Έτσι δόθηκε λίγο φως στους πιθανούς μηχανισμούς δράσης της. [2] . Μια άλλη εξήγηση είναι πως η αύξηση αυτή στην πρωτεϊνοσύνθεση, οφείλεται στην αύξηση της αποτελεσματικότητας του mRNA. [3,4]
Έρευνα 2Σε συνθήκες in vivo, ρευνητές από το πανεπιστήμιο του Szeged στην Ουγγαρία χώρισαν 20 ποντίκια σε δύο κατηγορίες, στη μια εντάχθηκαν τα φυσιολογικά, ενώ στην άλλη αυτά που συμμετείχαν στο πρωτόκολλο μυϊκής αναγέννησης του υποκνημίδιου μυός. Στη συνέχεια το 50% της πρώτης κατηγορίας και το ⅓ της δεύτερης χρησιμοποιήθηκαν σαν control group. Στο άλλο 50% της πρώτης κατηγορίας χορηγήθηκε 5mg/ κιλό σωματικού βάρους 20-υδροξυεκσυδόνης, σε ⅓ της δεύτερης κατηγορίας χορηγήθηκε το ίδιο ακριβώς ποσό, ενώ στο τελευταίο ⅓ χορηγήθηκε 0.5mg/ κιλό σωματικού βάρους. Η όλη χορήγηση κράτησε 7 μέρες. Παρατήρησαν αύξηση του μεγέθους των μυϊκών ινών τόσο στα ποντίκια της θεραπείας, όσο και στα υγειή. Το φαινόμενο αυτό χαρακτηρίστηκε ανάλογο της χορηγούμενης δόσης, κάτι που δε θα πρέπει να μας εκπλήσει. Δηλαδή το γκρουπ στο οποίο χορηγήθηκε 5mg/ κιλό σημείωσε μεγαλύτερη αύξηση από αυτό των 0.5mg/ κιλό. [5]
Έρευνα 3Η πιο πρόσφατη μελέτη έρχεται πάλι με τη μορφή ποντικιών σε εργαστήριο του Frei Universitat Berlin, στα οποία χορηγήθηκε για 21 ημέρες 5mg/ κιλό εκδυστερόνης και παρατηρήθηκε σημαντική υπερτροφία του υποκνημίδιου. Η υπερτροφία αυτή ήταν παρόμοιου βεληνεκούς με την υπερτροφία που παρατηρήθηκε από τις απαγορευμένες ουσίες DHT και IGF-1.[6] Σαν αποτέλεσμα, οι ερευνητές σχολίασαν τα αποτελέσματα ως αντίστοιχα των συγκεκριμένων ανδρογόνων ουσιών και πρότειναν στον Παγκόσμιο Οργανισμό Αντιντόπινγκ (WADA), να τα συγκαταλέξει στην κατηγορία “S1.2: Other Anabolic Agents”.
Βήτα- εκδυστερόνη: περισσότερα οφέλη
Η χορήγηση εκδηστερόνης έχει συνδεθεί με τη μείωση της χοληστερίνης σε ποντίκια, πιθανώς μετατρέποντάς την σε χολικό οξύ. Το συγκεκριμένο αποτέλεσμα παρατηρήθηκε σε δόση 2.5mg/ κιλό σωματικού βάρους.[7] Έχει επίσης παρατηρηθεί μείωση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα, ανεξάρτητα από το επίπεδο ευαισθησίας στην ινσουλίνη. [8]
Συμπέρασμα από τις έρευνες ;
Παρ’ όλη τη γενετική τους ομοιότητα, το μεταβολικό προφίλ του ανθρώπου διαφέρει από αυτό του ποντικιού. Επομένως δε μπορούμε να είμαστε σίγουροι για το κατά πόσο η βήτα-εκδυστερόνη μπορεί να συντελέσει στη μυϊκή υπερτροφία, ειδικά όταν μόνο μια μελέτη[1] χρησιμοποίησε ανθρώπινες μυϊκές ίνες, και αυτές σε περιβάλλον εργαστηρίου.
Ένας περαιτέρω περιορισμός στη βιβλιογραφία των εκδυστεροειδών είναι πως δεν έχει χρησιμοποιηθεί η ίδια ουσία σε κάθε μελέτη (εκδυστερόνη/ βήτα- εκδυστερόνη/τριοξική εκδυστερόνη/ τετραοξική εκδυστερόνη/ βήτα-εκδυσόνη/ τουρκεστερόνη) επομένως λαμβάνοντας υπόψιν τις μικρές διαφορές στη δράση τους, είναι δύσκολο να συναχθεί συμπέρασμα για καθεμία ξεχωριστά.
Δοσολογία
Εάν αποφασίσει κάποιος να κάνει χρήση συμπληρώματος βήτα-εκδυστερόνης για άυξηση της μυϊκής μάζας, 3-5mg/ κιλό σωματικού βάρους είναι η καλύτερη δόση βάσει της υπάρχουσας βιβλιογραφίας.
Καταλήγοντας
Μπορεί να είναι νωρίς, όμως τα πρώιμα στοιχεία για τα εκδυστεροειδή είναι θετικά. Φυσικά και περιμένουμε περισσότερες μελέτες. Εξάλλου η φύση της επιστήμης στον χώρο του fitness είναι συγκεκριμένη. Εφόσον η πρακτική παρατήρηση και το πρακτικό συμπέρασμα προϋπάρχουν, η επιστήμη έρχεται και επιβεβαιώνει ή απορρίπτει την επικρατούσα θεωρία.
Είναι επομένως απόλυτα πιθανό, μέσα τα επόμενα χρόνια η βήτα-εκδυστερόνη (ή κάποιο άλλο εκδυστεροειδές) να καθιερωθεί ως ένα από τα βασικά συμπληρώματα διατροφής.
Τα άρθρα μας προορίζονται για εκπαιδευτικούς και πληροφοριακούς σκοπούς και δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται ως ιατρικές συμβουλές. Για οποιαδήποτε διευκρίνηση, είτε αλλαγές στο διατροφικό σας πρόγραμμα είτε λήψη οποιουδήποτε συμπληρώματος διατροφής, συμβουλευτείτε τον προσωπικό σας επαγγελματία διατροφολόγο ή γιατρό.
